Ülkemiz tarihinde Avrupa Kupası’ nı ilk defa Türkiye’ ye getiren takım Galatasaray’ dır. Galatasaray’ ın büyük başarısı Türk futbolunda yeni bir ufuk açmış, Avrupa’ da ve tüm dünyada da yankı bulmuştur. UEFA Kupası ile büyük bir sevgi ve sempati kazanan Galatasaray, arkasından Süper Kupa’ yı da kazanmıştır.

1999-2000 sezonunda Şampiyonlar Ligi’ nde mücadele eden Galatasaray grubunda ki son maçında Milan’ ı son dakikalarda gelen goller ile 3-2 yenerek UEFA Kupası’ nda oynama şansını elde etmişti.

UEFA Kupası’ nda sırası ile Bologna, B.Dortmund, Real Mallorca ve Leeds United’ ı eleyen Galatasaray, finalde İngiltere’ nin Arsenal takımı ile karşılaştı. Danimarka’ nın Kopenhag Parken Stadı’ nda oynanan, normal süresi ve uzatma bölümü golsüz sona eren maçın ardından penaltı atışlarına geçildi. Rakibine 4-1 üstünlük sağlayan Galatasaray, UEFA Kupası’ nı kazanan taraf oldu.

UEFA Kupası’ nı kazanan Galatasaray, sportif performansını finansal performansa dönüştürebildi mi? 

Galatasaray sportif performansını sonraki yıllarda finansal performansa çeviremedi malesef. Yanlış şirketleşme, yanlış transfer politikaları nedeni ile finansal riskleri arttı. Futbolcu kontratlarında 3. şahısların hak sahibi olduğunu görüyoruz. Kulüplerin finansal yapıları bozuldukça, transferlerin aracılığını yapanların kontratın tarafı haline geldiğini görüyoruz.

Bugün tartışılan bir başka konu da şirketleşme ve halka arz. 

Galatasaray 2002 yılında Sportif A.Ş.’ yi halka arza gitti. Kulüplerin halka arz edilmesinde en önemli etken uzun vadeli düşük maliyetli fon temin etmesidir. 20.5 milyon dolar halka arz geliri elde eden kulüp, dağıtılan temettü tutarının halka arz tutarından fazla olması nedeni ile yaklaşık 50 milyon dolarlık bir bütçe ile borsada ki hisselerini geri aldı. Hisselerini geri almak için yabancı kaynak kullanımı yani banka kredisi kullandı. Detaylı anlatmam gerekirse; gelirler Galatasaray Sportif A.Ş.’ ne verilerek, giderler kulüpte gösterildi. Sadece gelirlerin gösterildiği Galatasaray Sportif A.Ş.’ nde gider görünmediği için çok yüksek bütçelerde temettü ödemesi yapıldı. Kulübün milyon dolar borcu var iken, temettü ödemesi altında kulüp dışına paralar dağıtıldı. Galatasaray borsa da işlem gören hisselerini geri alabilmek için yüksek tutarda banka kredisi kullandı ve hisselerini geri aldı.

Galatasaray Spor Kulübü’ nün Bilançosu

30.11.2018 ve 31.05.2018 tarihleri itibari ile nakit ve nakit benzerlerinin detayı aşağıdaki gibidir.

30.11.2018 ve 31.05.2018 tarihleri itibari ile borçlanmaların detayı aşağıdaki gibidir.

Galatasaray’ ın 

30 Kasım 2018 tarihli rapora göre; Grubun Galatasaray Spor Kulübü’ nden 404 milyon TL ticari alacağı bulunuyor. Dönen varlıkları kısa vadeli borçlarını ödemekte yetersiz ve 717.4 milyon TL eksi bakiye de. Dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynakların birlikte yorumlanmasının nedeni, kulübün likidite yeterlilik durumunun tespit edilmesi ve net işletme sermayesinin yeterli olup olmadığı sonucuna varılmasıdır. Geçmiş yıl zararının 1.3 milyar TL olduğu ve söz konusu durum nedeniyle TTK’ nun 376. Maddesi’ ne göre borca batıklık olarak değerlendirilmektedir. Kulübün faaliyetlerinin finansmanında kullandığı özkaynaklar içerisinde maddi duran varlık fonu ve bonservis değerleme bedelini çıkardığımızda 313 milyon TL özkaynak açığı bulunmaktadır. Gelecek gelirleri üzerinde 743.6 milyon TL tutarında temlik, teminat, nakit blokaj ve kefalet tesis edildiği görülmektedir. Şirketin ana ortağı olan Dernek aktiflerinde bulunan gayrimenkuller üzerinde 72 milyon TL tutarında ipotek, Dernek’ in aktifinde bulunan Galatasaray Sportif hisse senetleri üzerinde 246.7 milyon TL tutarında hisse rehni, Dernek ve üçüncü şahıslar tarafından 35.2 milyon TL kefalet imzası başta olmak üzere toplam 368.4 milyon TL tutarında ipotek, hisse rehni, kefalet tesis edildiği görülmektedir.

Grup 30.11.2018 tarihinden itibaren 1 yıl sonunda tahmini gelirlerini 984 milyon TL, tahmini giderlerini de 1 milyar TL, 1 yıl içerisinde nakit ödenmeyecek olan amortisman giderleri çıkarıldıktan sonra 51.6 milyon TL net nakit fazlası elde edeceğini öngörmektedir.

UEFA tarafından belirlenen en temel şart denk hesap, yani başa baş noktasının sapmasıdır. UEFA lisans adayı olan kulüplerin, gelir ve gider tablolarının birbirine denk olma koşulu bulunuyor.Kulüp gelirlerinden giderleri çıkarıldığında pozitif sonuç elde etmek zorunda. Eğer negatif çıkarsa, denk hesap şartlarına uyum sağlayamayan kulüplere para cezası, puan silme, UEFA gelirlerine el koyma, transfer yasağı gibi uyarılar veriliyor.

Futbolun yeni nesiller ile kaliteli bir şekilde buluşmasını sağlamalıyız

Spor Dünya’ da kültürler arası ilişkinin, sağlıklı yaşamın, eğlencenin ve rekabetin simgesidir. Ekonomik bir değer olup, spor endüstrisi adı altında ayrı bir endüstri olarak karşımıza çıkar. Spor müsabakalarının milyonlarca kişiye ulaşması, spor endüstrisine aktarılan nakdi geliri artırır. Spor endüstrisininde en önemli gelir kalemini futbol oluşturur.

Futbolun yeni nesillerle kaliteli bir şekilde buluşmasını sağlamalıyız.

Futbol ekonomik, sosyal ve kültürel olarak toplumun vazgeçilmezleri arasındadır. Transfer harcamalarından bütçelemeye kadar her bir kalem organizasyonel çerçeve de yapılmalı. Kulüplerin alışılagelmiş kısa vadeli yaklaşımlarından çok, uzun vadeli bakış açısı, profesyonellik ve şeffaflıkla yönetilmeleri gerekir. Uluslararası sportif başarılarda elde edilen gelirin finansal kaynağa dönüştürülmesi ve etkin bütçe yönetiminin uygulanmasında mevcut yönetimler yetersiz kalıyor. Sürdürülebilir finansal yönetim için kulüplerin uzun vadeli strateji planları hazırlamalıdır.

Finansal darboğazı temelde küçülerek büyüme stratejisi ile aşabilir. Yüksek transfer maliyetlerine katlanmak yerine, alt yapıya yönelmek, alt yapı oyuncularının ağırlıklı olduğu takım oluşturmakta önemli bir nakdi gelir yaratır. Takım içinde dengeleri bozmayacak şekilde maaş, prim, ücret politikaları geliştirilmelidir. Yeni borçlanmaya gidilmeden mevcut kaynaklar değerlendirilir. Nakdi geliri artıracak yeni gelir kalemleri oluşturulmalıdır. Yüksek seyirci potansiyeli, oluşturulan yeni gelir kalemlerinin tüketilmesinde etkili olacaktır.

Spor endüstrisi içerisinde futbolda, topluma fayda sağlayan, mali ve ekonomik yapıları düzenleyen, uluslararası camiaya katılımı kolaylaştıran, insan haklarına saygılı, gelir ve ücret seviyesi de dahil olmak üzere herkesin eşit şartlarda rekabet etmesini sağlamak gerekir.